Protein tozlarının kilo artışına neden olup olmadığı tartışmalı bir konu. Birçok araştırma, protein tozları ve kalori artışı ilişkisini incelemeye devam ediyor.
Bu yazımızda, farklı araştırmaların ışığında protein tozları ile kilo kontrolünün bağlantısını inceleyeceğiz.
Whey, sütün içinde bulunan, protein, laktoz, mineraller ve eser miktarda yağ içeren bir besindir. Whey proteini genellikle peynir altı suyundan, yani peynir üretimi sırasında ortaya çıkan sudan elde edilen bir besindir. Wheyin içinde en çok bulunan madde proteindir. Yapılan araştırmalar whey protein tozunu kullanmanın kilo vermeye katkısı olduğunu göstermektedir. Aşağıdaki özellikleri sayesinde whey protein tozları sadece kas yapmak için değil, aynı zamanda kilo vermek ve yağ yakmak için de kullanılabilir.
Protein en doyurucu besindir. 50 gram protein tüketen bir kişi, aynı oranda karbonhidrat veya yağ tükettiğinden daha tok hisseder. Yapılan araştırmalar, sabah bol proteinli bir kahvaltı yapanların gün boyunca daha az yediğini göstermektedir.
Bunun yanı sıra proteinin termik etkisi diğer makro besinlere göre daha yüksektir. Yani protein tükettiğiniz zaman bunu sindirmek için vücudunuz daha fazla enerji harcar.
İlginizi Çekebilecek Ürünler!
İştah, pek çok hormon tarafından kontrol edilmektedir. Whey protein tozunda bulunan cholecystokinin isimli peptit, doygunluğu arttıran ve iştahı azaltan özelliğe sahiptir.
İnsülin hormonu, besinleri kaslara ve hücrelere taşıyan hormondur. Ancak çok fazla işlenmiş karbonhidratlı gıdalar tüketilmesi insülin seviyesinin sürekli yüksek kalmasına neden olur ve zamanla hücreler insüline karşı direnç kazanır. Yani hücrelere enerji göndermek için daha fazla insülin salgılanması gerekir. Vücudunuz insüline karşı direnç kazandığı ve kanınızda normalden daha fazla insülin dolaştığı için yağ depolamanız da kolaylaşır çünkü insülinin bir diğer görevi de yağ hücrelerine yağ depolamaktır. Bu duruma insülin direnci denir.
Yüksek proteinli diyetler ve özellikle de whey proteini, insanlarda insülin hassasiyetini arttırabilir. Böylece daha az insüline ihtiyaç duyarsınız ve yağ depolamanız zorlaşır.
Fransa’da yapılan bir araştırmada, spordan önce whey protein almanın enerji olarak glikoz yerine yağ kullanımını teşvik ettiği görülmüştür. Ayrıca whey proteini, kas yapımı için gerekli amino asitleri içermektedir. Vücuttaki kas miktarı arttıkça gün boyunca daha çok kalori yakılır ve böylece kilo verme durumu hızlanır.
İştahı kontrol eden bir başka hormon da serotonindir. Serotonin, triptofan isimli amino asit ile üretilmektedir. Whey protein tozunun içinde ise yüksek miktarda triptofan vardır. Buna ek olarak whey proteini, kas yıkıcı ve yağ yapıcı stres hormonu kortizolu da düşürmektedir. Kortizolun sürekli yüksek seviyede kalması depresyona neden olabilir. Depresyon da iştahı arttırabilir.
Whey proteini ile ilgili daha detaylı bilgiler için "Whey Proteini Nedir?" ve '' Whey Protein Nedir? Ne İşe Yarar?'' yazılarımıza bakabilirsiniz.
Günlük ihtiyacınız olan kaloriden fazla kalori aldığınızda kilo artışı yaşayabilirsiniz. Fakat whey proteinleri, markaya ve ürüne bağlı olarak ortalama 100 kaloridir ve bu da çok düşük bir miktardır. Bu nedenle whey proteinlerinden ziyade fazla kalori alımına sebep olacak besinler kilo artışına sebep olabilir.
Whey protein tozunun kullanımı hakkında bilgi almak için “Whey Proteini Nasıl Kullanılır?” yazımızı okuyabilirsiniz.
Protein tozu yüksek sindirilebilirliğe sahiptir ve fazla miktarda tüketildiğinde günlük kalori alımına katkıda bulunabilir. Hayvan çalışmalarında protein tozunun sindirilebilirliğinin yüksek olduğu ve hayvansal proteinlere benzer besin değeri sağladığı, dengeli bir diyetin parçası olduğunda büyümeyi desteklediği görülmüştür. Ancak egzersiz yapılmazsa, enerji ihtiyacını aşan fazla kaloriler yağ olarak depolanabilir. Bazı formülasyonlar, örneğin öğün yerine geçen protein karışımları, iştahı bastırarak kilo vermeye yardımcı olacak şekilde geliştirilmiştir. Bu da kilo değişiminin protein tozundan çok toplam kalori dengesiyle ilgili olduğunu gösterir (8).
Protein tozları, genellikle kilo almak isteyen sporcular ve fitness meraklıları tarafından, özellikle yağsız kas kütlesini artırma amacıyla kullanılır. Atletik bireyler üzerinde yapılan araştırmalarda, protein tozlarının daha fazla kalori tüketimi ve direnç antrenmanlarıyla birlikte en sık kullanılan kilo alma stratejilerinden biri olduğu görülmüştür. Ayrıca araştırmalar, protein desteği ile yapılan direnç egzersizlerinin, tek başına yapılan egzersize kıyasla yağsız kas kütlesini daha etkili şekilde artırdığını göstermektedir. Bu nedenle, protein tozu kilo alma stratejilerinde, özellikle kas gelişimi hedefleyen sporcularda yaygın olarak kullanılmaktadır (9).
Whey proteini, özellikle direnç antrenmanlarıyla birlikte kullanıldığında kas kütlesinde artışla ilişkilendirilmiştir; bu durum kısmen antioksidan ve anabolik özelliklerinden kaynaklanır Kazein ve soya proteini de etkili olabilir, ancak whey proteini genellikle kas protein sentezini daha verimli şekilde uyarır. Ayrıca; gainer ürünleri de revaçtadır. Bu ürünler whey, kazein, karbonhidrat ve yağları birleştirerek kilo almak isteyen kişiler için yüksek kalorili bir seçenek sunar. Bu karışımlar, hem hızlı hem de yavaş sindirilen proteinleri enerji yoğun besinlerle birlikte sağlayarak düzenli kilo alımını desteklemek üzere tasarlanmıştır (10).
Whey protein tozunun kullanımı hakkında bilgi almak için “Whey Proteini Nasıl Kullanılır?” yazımızı okuyabilirsiniz.
Whey protein tozu çeşitlerini inceleyip, satın almak istiyorsanız buraya tıklayabilirsiniz.
Gözde Doğan
Sporcu ve Diyetisyen