D vitamini, D1, D2 ve D3 vitaminlerini içeren bir bileşik ailesinde yer alan, yağda çözünen bir vitamindir.
Vitaminler, besinler yoluyla vücuda alınabildiği gibi takviye olarak da kullanılabilen ve vücuda çeşitli etkileri ile öne çıkan bileşenlerdir. Yaygın olarak kullanılan 6 vitamin grubu olduğu bilinir ve D vitaminleri de bu gruba dahildir.
D vitamini, D1, D2 ve D3 vitaminlerini içeren bir bileşik ailesinde yer alan, yağda çözünen bir vitamin olarak açıklanabilir. Vücudun doğrudan güneş ışığına maruz kaldığında doğal olarak D vitamini ürettiği bilinir. Kanda yeterli düzeyde vitamin olmasını sağlamak için belirli gıdalardan ve takviyelerden de D vitamini alınabildiği bilinmektedir (1).
D3 vitamini, D vitaminlerinin doğal formu olarak açıklanabilir ve birçok etkisinin olduğu bilinir.
Bu etkilere gelecek olursak…
D vitamininin bağırsaklardan kalsiyum emilimini desteklediği ve sağlıklı kemik mineralizasyonu için gerekli olan kalsiyum ve fosforun kanda korunmasına yardımcı olduğu düşünülmektedir. Bu durum, kemik gelişimi için gerekli olan bileşenlerin korunmasını ve gelişimin doğru bir şekilde gerçekleşmesini destekleyebilir (2).
Araştırmalar, aktif D vitamini seviyelerinin kas gücünü artırabildiği ve optimize edebildiğinden bahsetmektedir. Bu araştırmalarda ayrıca D vitamini seviyeleri ile kas fonksiyonunda rol oynayan bir dizi gen arasındaki ilişkiler de araştırılmıştır. Kaydedilen sonuçlarda; D vitamininin kas sistemine etkisinin olabileceği ve kas gücünün artırılmasına yardımcı olabileceği de yer alır (3).
Uzmanlar, D vitamini ile depresyon arasında bir bağlantı olduğu düşünmektedir. Bu düşünceye göre güneş ışığı D vitamini sağlar ve güneş ışığının az olduğu kış ve sonbahar gibi mevsimlerde depresyona girme eğilimi daha fazla olabilmektedir. Yapılan araştırmalar, ruh sağlığında D vitamini seviyelerinin etkili olabileceğinden bahsetmektedir. Bazı çalışmaların sonucunda, düşük D vitamini seviyelerine sahip kişilerin depresyona girme olasılığının daha yüksek olabileceğinden de bahsedilmektedir (4).
D vitamini seviyeleri ile vücut ağırlığının ilişkisi günümüzde hala araştırılmaktadır ancak bu araştırmalara göre daha yüksek vücut ağırlığına sahip kişilerin düşük D vitamini düzeyine sahip olma şansının daha yüksek olabileceği söylenir. Başka araştırmalara göre de; dengeli bir diyet planı uygulayan insanların aynı zamanda D vitamini takviyesi kullanarak, kullanmayanlara oranla kilo kaybından daha çok artış kaydedilmiştir. Bu araştırmalar sonucunda, D vitamininin kilo ve yağ kaybı sürecinde destek olabileceği düşünülmektedir (5).
D3 vitamini, gün ışığına ek olarak bazı besinler yolu ile vücuda alınabilir. Bu besinlere örnek olarak ise şunlar verilebilir (6):
Somon
Sardalya
Ringa
Ton balığı
Karaciğer
Yumurta sarısı
Karides
Mantar
Süt
Yulaf ezmesi
Yoğurt
Portakal suyu
Güneşlenme veya yalnızca bu besinler yoluyla her gün yeterli miktarda D vitamini almak bazen zor olabilir, bu nedenle D vitamini takviyesi almak da alternatif bir yol olarak önerilir.