Fizyoloji ve Davranış dergisinde yayınlanan bir derlemede; kırmızı acı biber veya karabiber gibi baharatlar içeren yiyeceklerin tüketilmesinin, termojenezi artırdığı ve tokluk hissiyatı üzerinde potansiyel olarak önemli bir etkiye sahip olabildiği belirtilmiştir (1).
Benzer şekilde karabiber; sinir sistemini uyararak termojenezi etkileyen piperin içermektedir. Piperinin, vücudun daha fazla kalori yakmasına yardımcı olduğu bilinmektedir. Obezite gibi yağa bağlı bozuklukların giderilmesinde etkili olabileceği düşünülen karabiber, zayıflama ve yağ yakımına yönelik doğal bir alternatif olarak kullanılabilir (2).
Tarçın, kan şekerini kontrol ederek kilo vermeye yardımcı olabilir. Tarçının içinde bulunan bileşik kumarin, kanı hafif bir şekilde inceltmektedir. Bu da kan dolaşımının ve metabolizmanın hızlanmasına sebep olmaktadır (3).
Zencefil, diğer baharatlı yiyeceklerde de bulunan bir bileşik olan kapsaisin içermektedir. Araştırmalar, zencefilin kandaki insülin seviyelerini düşürerek obeziteye neden olan yağ dokularının oluşmasını engellediğini göstermektedir (4).
Zerdeçal, Hint mutfağının farklı lezzetini sunan sarı-turuncu toz baharattır. Araştırmalar; zerdeçalın, karaciğerde safraya dönüştürülen kolesterol miktarını artırarak yağ ve kolesterol seviyelerini düşürebildiğini göstermiştir (5).
Araştırmalara göre; yeşil çayın içerisinde bulunan kateşinler, belirli bir enzimi engelleyerek termojenezi artırabilir (6). Günümüzde zayıflama çayı olarak da ünlenmiş olan yeşil çay, hemen hemen tüm yağ yakıcı takviyelerin içerisinde bulunmaktadır.
İncelemelerde; hindistan cevizi yağı içerisinde esas olarak orta zincirli yağ asitlerinin yer aldığı, insanlar ve hayvanlar üzerinde yapılan çalışmalar sonucu bu yağların tüketiminin termojenizi artırdığı ve yağ yakımını gerçekleştirdiği belirtilmiştir (7).
Araştırmalarda; diyet kaynaklı termojenez oluşumunun karbonhidrat, yağ ve protein oranlarından da etkilenebildiği; yüksek proteinli diyetlerin, yüksek karbonhidratlı veya yüksek yağlı diyetlere kıyasla daha fazla termojenik etki sağladığı belirtilmiştir (8).
Tavuk; sığır eti veya kuzu eti ile karşılaştırıldığında çok daha düşük oranda yağ içermektedir. Tam buğday ekmeği, tavuk göğsü, marul ve domates içeren bir tavuklu sandviç ile, termik etkiye büyük katkı sağlayan lifi ve proteini içeren bir diyet oluşturabilirsiniz.
Hindi etinin 100 gramlık bir porsiyonu, yüksek miktarda protein (30g) ve sadece 1.5 g yağ içermektedir. Diğer termik gıdalarla birlikte tüketildiğinde, kilo vermeye ve kas gelişimine yardımcı olabilir.
Yağsız kırmızı et, obezite ve kardiyovasküler hastalık riskini azaltma özelliğinin yanında, zengin protein kaynağı olması sebebiyle vücudun iç sıcaklığını artırarak kilo vermeye yardımcı olabilir.
Balıklar; zengin protein içeriği nedeniyle vücutta oluşturduğu termik etkinin yanı sıra, vücut tarafından üretilemeyen esansiyel yağ asitlerini bireye sağlayan besinlerdir.
Tavuk ve ördek yumurtaları orta derecede yağ ve kolesterole sahiptir. Kilo vermek isteyen bireyler, yumurta sarısından daha az yağ ve kolesterol içeren yumurta beyazını tüketebilir.
Marul, lahana, ıspanak, kara lahana ve diğer yeşil yapraklı sebzeler lif bakımından zengin, düşük kalorili karbonhidrat kaynaklarıdır. Bu sebzeler, vücut üzerinde termik bir etki yaratmaktadır. Sindirilemeyen bileşiklerin sindirilebilmesi için daha fazla enerji tüketilmektedir.
Bu liste; karnabahar, brokoli, havuç, salatalık, kabak, bal kabağı, su kabağı, patlıcan, mısır, brüksel lahanası ve çok daha fazlası gibi lifli yiyeceklerden oluşmaktadır. Sebzeler, vücutta termik etki oluşturma konusunda yeşil yapraklı sebzelerle aynı mekanizmayı kullanırlar. Benzer şekilde, ihtiyaç duyulan temel vitamin ve mineralleri de içermektedirler.
Sahip oldukları yüksek lif içeriği sayesinde vücutta termik etki oluşumuna katkıda bulunurlar.
Portakal, dut, limon, mandalina, greyfurt ve ananas gibi C vitamini açısından meyveler, sindirilme süreçlerinde ekstra enerjiye ihtiyaç duyulmasından ötürü vücudun merkez sıcaklığını artırmaktadır.
Not: Herhangi bir sağlık sorununuz var ise gıda takviyelerini kullanmadan önce doktorunuza danışmanızı tavsiye ederiz.
Bora Güner
Türkiye Strongman Sporcusu