Saw Palmetto (Cüce Palmiye) Nedir? Faydaları ve Zararları

Saw palmetto, bilimsel adıyla Serenoa repens veya Sabal serrulatum, Amerika Birleşik Devletleri'nin güney kıyı bölgelerine özgü olan, Amerikan cüce palmiye ağacının kısmen kurutulmuş olgun meyvesinden elde edilir (1). Saw palmetto, özellikle prostat sağlığı ve idrar sorunları için yaygın olarak kullanılan bir bitkisel takviyedir (2). 

Bu yazımızda saw palmettonun ne olduğu, faydaları, nasıl kullanıldığı ve hangi formlarda bulunduğu gibi hakkında sık sorulan soruları cevaplıyoruz. 

Saw Palmetto Nedir?

ABD’nin güney kıyı bölgelerinde yetişen ve cüce palmiye olarak bilinen saw palmettonun, bazı çalışmalarda iyi huylu prostat büyümesine bağlı şikayetleri hafiflettiği görülmüştür (1). Ayrıca, saw palmetto özütünün antiandrojenik etkileri olduğu düşünülmektedir. Bu sayede saç dökülmesi tedavisinde yaygın olarak kullanılır. Ek olarak, yüksek androjen seviyeleri ile ilişkili cilt problemlerinde de bazı olumlu etkilerinin olabileceği düşünülmektedir(3). 

Yapılan bir çalışmaya göre saw palmetto genellikle sağlıklı bireyler tarafından iyi tolere edilir ve ciddi yan etkilere rastlanmaz (4). 

Saw Palmetto Faydaları Nelerdir?

Saw palmetto insan vücuduna saç büyümesi, prostat sağlığı, iltihap azaltma, hormon dengesi ve cinsel sağlık üzerine potansiyel faydaları bulunabilir.

Bu faydaları daha yakından inceleyecek olursak: 

Saw Palmetto Prostata Faydaları

Saw palmetto, erkeklerde prostat büyümesine bağlı olarak ortaya çıkan sık idrara çıkma, gece uyanma ve idrarı tam yapamama gibi şikayetleri hafifletmeye yardımcı olabilir (1).

Saw Palmetto Saça Faydaları

Saw palmetto, saç dökülmesi sorunu yaşayan erkeklerde ve kadınlarda saçların daha gür çıkmasına yardımcı olabilir. Erkek tipi (androjenik) saç dökülmesiyle ilişkilendirilen DHT hormonunun oluşumunu engelleyerek bu etkiyi gösterdiği düşünülmektedir (5).

Saw Palmetto İltihap Azaltmaya ve Hormon Dengesine Faydaları

Yapılan bir araştırmada, saw palmetto bitkisinin vücuttaki iltihabın önemli ölçüde azaldığı gözlemlenmiştir (6).

Saw Palmetto Cinsel Sağlığa Faydaları

Saw palmetto bitkisinin prostat üzerine olan etkileri hakkında yapılan bir araştırmada, tedavi sırasında cüce palmiye bitkisinin, cinsel performans ve libidoda iyileşme gösterdiği ortaya konmuştur (7).

Saw Palmetto Zararları Var mı?

Saw palmetto, genel olarak güvenli kabul edilen bir bitkidir. Ancak yanlış ve aşırı kullanılan saw palmetto takviyeleri, bazı yan etkilere neden olabilir. Yanlış kullanılan saw palmetto yan etkileri arasında kanın pıhtılaşmasını bozabildiği yer alır (8). Saw palmetto hapı yan etkileri ayrıca karın ağrısı ve baş ağrısı olarak da ortaya çıkabilir (9).

Saw Palmetto Nasıl Kullanılır?

Saw palmetto, çoğunlukla kapsül veya tablet şeklinde ağızdan alınır. Kullanım şekli ve dozu ise bireyin sağlık durumuna ve hedefine bağlı olarak farklılık gösterebilir.

Saw palmetto kullananlara, genellikle günde iki kez 160 mg olacak şekilde saw palmetto tüketmeleri önerilir. Bu kullanım, kapsül veya softjel formlarının prostat ve saç sağlığını iyileştirme gibi genel etkilerinden faydalanmak için tavsiye edilir (10). Saw palmetto, doz olarak günde bir kez 320 gr olarakta tüketilebilir. Mide hassasiyeti yaşayan bireyler için daha sonrasında rahatsızlık yaşamamak adına yemeklerle birlikte almaları önerilir. 

Yine de her takviyede olduğu gibi saw palmetto takviyesi kullanmadan önce bir doktora danışmak önerilir. 

Saw Palmetto Testosteron Artırır mı?

Saw palmetto, tek başına doğrudan testosteron artırdığına dair kesin bir bilimsel kanıt bulunmamaktadır. Ancak, yapılan bir çalışma testosteronun DHT’ye dönüşümünü engelleyerek dolaylı yoldan testosteronun seviyesini sabit tutabileceğini ortaya koymuştur (11).

Saw Palmetto Hangi Formlarda Bulunur?

Saw palmetto takviyesi, her biri konsantrasyon, emilim ve kullanım amacına göre değişen çeşitli formlarda mevcuttur.

Bu formlara yakından bakacak olursak:

Saw Palmetto Yağı

Saw palmetto yağı, bazı ürünlerde damlalıklı şişelerde, sıvı formda sunulmaktadır. Bu form, özellikle ağızdan kolay kullanım sağladığı için tercih edilebilir. Saw palmetto yağı faydalarından yararlanmak için ürünün içeriğine ve üretici önerilerine göre günde 1–2 kez birkaç damla kullanılabilir.  Sıvı yapısı sayesinde, su veya meyve suyuna karıştırılarak tüketimi daha da kolaylaştırılabilir.

Saw Palmetto Tablet

Saw palmetto, genellikle yumuşak kapsül veya tablet formunda sunulur. Bu ürünler, çoğunlukla %85–95 oranında yağ asitleri ve sterollerle standardize edilmiş içeriklere sahiptir. Yaygın olarak günlük 320 mg dozunda kullanılır. Bu form, özellikle prostat sağlığı, idrarla ilgili şikayetler ve saç dökülmesi gibi durumlarla ilgilenen kullanıcılar tarafından tercih edilmektedir. Kapsül formu, bu alandaki bazı klinik çalışmalarda da değerlendirilmiştir (10).

Saw Palmetto Tozu

Saw palmetto, toz haline getirilerek kapsül içinde ya da dökme toz şeklinde sunulabilir. Ekstraktlara göre daha az yoğun bir içeriğe sahiptir. Genellikle günlük 1–2 gram olacak şekilde kullanılır. Bu form, genel bitkisel destek amacıyla tercih edilebilir. Ancak, ekstrakt formuna kıyasla klinik çalışmalarda etkinliği hakkında sınırlı veri bulunmaktadır.

SIK SORULAN SORULAR

Saw Palmetto Cinsel Gücü Artırır mı?

Evet, saw palmetto ve cinsellik arasında olumlu bir ilişki olduğu söylenebilir. 82 erkekle yapılan bir klinik çalışmada, 8 hafta boyunca her gün 320 mg saw palmetto ekstresi kullanan katılımcıların cinsel fonksiyon skorlarında artış görülmüştür. Özellikle ereksiyon kalitesi ve performansta belirgin iyileşmeler rapor edilmiştir. Ek olarak saw palmetto libido üzerinde olumlu etkiler göstererek erkeklerde yaşanan cinsel işlev sorunlarının hafiflemesine katkı sağlayabilir (11).

Saw Palmettoyu Kimler Kullanamaz?

Saw palmetto genel olarak güvenli kabul edilir. Ancak, sağlık sorunları olan bireylerin kullanmadan önce dikkatli olmaları önerilir. Kanama bozukluğu olan veya kan sulandırıcı ilaç kullanan bireyler, anormal kanama riski nedeniyle kullanmadan önce doktora danışmaları önerilir (8). Ayrıca karaciğer veya pankreas rahatsızlığı olan bireylerin de kullanmadan önce bir sağlık uzmanının kontrolünden geçmeleri tavsiye edilir (12). 

Saw Palmetto Kıl Döker mi?

Hayır, saw palmetto kıl dökmez. Aksine saç büyümesini desteklediği bilimsel araştırmalar tarafından kanıtlanmıştır.Saw Palmetto, erkek tipi saç dökülmesini önlemeye yardımcı olabilen bir bitkisel üründür. Bu bitki, saç dökülmesine neden olan hormonları etkileyerek DHT üretimini azaltabilir. Böylece saçların dökülmesi yavaşlayabilir ve yeni saçların çıkması desteklenebilir  (5). 

Saw Palmetto Kaç Günde Etkisini Gösterir?

Saw palmetto, saç dökülmesi için saç yoğunluğunda görünür iyileşmeler veya dökülmenin azalmasını gözlemlemek adına, düzenli kullanımın 3–6 ay sürmesini gerektirebilir (13). Prostat sağlığı üzerine etkilerden faydalanmak için ne kadar süre kullanılması gerektiğine dair yeterli bilgi bulunmadığından bir doktor kontrolünden geçilmesi tavsiye edilir. 

Saw Palmetto Kadınlar Kullanabilir mi?

Evet, kadınlar özellikle mesane sorunları ve idrar yolu semptomları için saw palmetto kullanabilir. Bir araştırma, saw palmettonun idrar yolu sorunları yaşayan kadınlarda idrar yapma sıklığını ve gece idrara çıkmayı iyileştirdiğini göstermiştir (14). Ayrıca kadınlarda erkek tipi saç dökülmesini önlediği de bazı kaynaklarda geçmektedir (5). 

Saw Palmetto Aç mı Tok mu?

Saw palmetto takviyesinin aç veya tok tüketilmesinin herhangi bir fark yarattığına dair bilimsel çalışmalar yetersiz. Ancak olası mide hassasiyeti sorunlarının önüne geçmek için genellikle yemeklerle beraber tüketilmesi tavsiye edilir.

Saw Palmetto Östrojen Artırır mı?

Saw palmettonun östrojen seviyelerini artırıp artırmadığı kesin değildir. Bazı çalışmalar, östrojen reseptörleriyle etkileşime girebileceğini öne sürse de bu etki doza bağlı ve genellikle günlük kullanımda güçlü bir şekilde gözlemlenmemektedir. Yani, östrojen artırıcı etkisi hakkında net bir kanıt bulunmamaktadır (15).