Nitrik Oksit Nedir, Ne İşe Yarar?

Nitrik oksit, insan bedeninde doğal olarak üretilen ve kan damarlarının sağlığı için öneme sahip olan bir molekül (1). Bir vazodilatör olarak görev yapan bu molekül, kan damarlarınızdaki iç kasları gevşetiyor ve damarların genişlemesine yol açıyor. Böylece kan akışını artırıken kan basıncını da azaltıyor (2). Nitrik oksit üretim kapasitesinin sınırlı olması, kalp rahatsızlığı, şeker hastalığı ve iktidarsızlıkla ilişkilendiriliyor (3,4).

Nitrik oksit, vücut içinde iki temel yol ile üretiliyor. Birincisi, nitrik oksit sentaz enzimine bağlı olarak gerçekleşiyor. İkincisi ise, L-arjinin ve nitrat öncüllerine, aynı zamanda L-arjinin öncüsü olan L-sitrulin'e dayanıyor (5).

Vücutta doğal olarak gerçekleşen bu süreçleri artırabilmek için L-arjinin ve L-sitrulin gibi önemli bileşenlere sahip gıdalar ve takviyeler tercih edebiliyor. Sporcu beslenmesinden aşina olabileceğiniz  L-arjnin ve L-sitrulin, kas yapımında rol oynayabilen amino asitler olarak biliniyor (6).

Atletik Performansı Artırabilir

Nitrik oksitin kan akışı üzerinde doğrudan etkisi bulunuyor. Sağlıklı kan akışı ise egzersiz, kas fonksiyonu ve hipertrofinin anahtarı olarak kabul ediliyor. Nitrik oksidin damar duvarındaki düz kasın gevşemesiyle ilişkili olduğu düşünülüyor. Bazı çalışmalar nitrik oksidi artırarak bu yolla kas performansının ve güç adaptasyonunun geliştirebileceğini öne sürüyor (5).

Nitrik oksit yoluyla kan akışını artırmak, atletik performansı artırmaya yardımcı olabiliyor. Vazodilatasyon, antrenman sırasında kaslarınıza oksijen ve besin iletilmesine yardımcı olabiliyor ve bu da kasılmaları artırabiliyor (5).

Egzersiz Sonrası Toparlanmayı İyileştirebilir

Nitrik oksit açısından zengin gıdalar yemek, egzersiz sonrası toparlanmayı iyileştirmeye yardımcı olabiliyor. Kas ağrısının olası nedenleri arasında egzersiz sonrası laktik asit birikmesi yer alıyor. Bu konuda yapılan bir çalışmada, katılımcılara egzersiz öncesinde ve sonrasında nitrik oksit öncül bileşenleri içeren bir takviye veriliyor. Çalışma, egzersiz sonrasında; takviye alan sporcuların vücutlarındaki laktik asidin daha hızlı atıldığını gösteriyor. Bu durumun ise egzersiz sonrası toparlanmayı iyileştirdiği sonucuna ulaşılıyor (6).

Kalp Sağlığını Etkileyebilir

Nitrik oksidin hem atletler hem de diğer kişiler için en büyük potansiyel faydalarından biri kan basıncını düşürme yeteneği. Bu durumun da kardiyovasküler hastalıklara karşı korunmada önemli bir rol oynadığı aktarılıyor (7).

Nitrik oksit öncüsü nitrat bakımından zengin bir diyet üzerine yapılan çalışmalar, kan basıncında ve arter sağlığında iyileşmeler olduğunu gösteriyor (8). Özellikle yeşil yapraklı sebzeler nitrik oksitin en iyi doğal kaynaklarından biri olarak kabul ediliyor.

Beyin Sağlığına İyi Gelebilir

Nitrik oksidi artıran yiyecekler yemek, beyne giden kan akışına yardımcı olarak beyin sağlığını da etkileyebiliyor. Nitrik oksit aynı zamanda beyindeki bir nörotransmiter olarak biliniyor ve biliş fonksiyonlarını geliştirmeye yardımcı olabiliyor (9).

Örneğin nitrik oksit, beynin hesaplama yeteneğini harekete geçirmeye yardımcı olabiliyor. Spesifik olarak, nitrik oksidin öncüsü olan L-arjinin bu konuda yardımcı olabiliyor ve Alzheimer gibi dejeneratif hastalıkların tedavisinde faydalı olabileceği düşünülüyor (9).

Kuru yemiş ve tohumlar gibi L-arjinin bakımından zengin yiyecekler yiyerek, nitrik oksit oranınızı artırmanız mümkün.