Fitness Nedir, Vücut Geliştirme ile Farkları Nelerdir?

Fitness ve vücut geliştirmenin farklarının ve kas gelişimine etkilerinin anlatıldığı bu makalede fitness’ın faydaları ve ne demek olduğunu detaylı bir şekilde inceleyebilirsiniz.

Fitness Nedir?

Fitness, İngilizce’den dilimize direkt geçen bir kelimedir. Fitness’ın anlamı; sağlık, sağlıklı yaşam, fit, formda ve zinde olmaktır. TDK’ya göre fitness, sağlıklı yaşam demektir. Artan fiziksel çaba sırasında vücudun solunan oksijeni kas dokusuna dağıtma yeteneği olarak da tanımlanır. (1)

Türkiye’de fitness kelimesi, daha çok spor salonlarında ekipman kullanılarak yapılan egzersizler olarak algılanır. Formda ve zinde kalma durumu, zorunlu olarak yoğun kas büyümesi gerektirmez. Sağlıklı ve fit bir yaşam sürme anlamını taşıyan fitness, birçok bileşen çerçevesinde vücuda yararlar sağlar.

Fitness’ın Faydaları Nelerdir?

Fitness’ın ortak ve yaygın olarak kabul edilen faydaları aşağıdakiler gibidir: (2)

• Kardiyovasküler dayanıklılık: Tipik olarak bir kişinin ne kadar uzun veya hızlı bir aktivite gerçekleştirebileceği, kalp atış hızı ve oksijen tüketimi gibi ölçümlerde kolayca tespit edilen olumlu etkiler yaratır.

• Kas dayanıklılığı: Tipik olarak bir kişinin kaç kez egzersiz yapabileceği ile ölçülür. (3) Yaygın testler şınav ve squat egzersizlerini içerir. Fitness yapanların kas dayanıklılığının giderek arttığı görülmüştür.

• Kas gücü: Tipik olarak tekrarlara göre ne kadar ağırlık hareket ettirilebileceği ile ölçülür. Birden çok eklemi ve kas grubunu aktive eden squat veya bench press gibi egzersizler ölçüm için sıklıkla kullanılır. Genellikle kas gücünü ölçmek için biyomekanik ekipmanlara da ihtiyaç duyulur. Fitness yapanların kas güçlerinde olumlu bir artış gözlemlenmiştir.

• Esneklik: Tipik olarak bir kas grubunun ne kadar uzatılabileceği veya eklemin ne kadar hareket ettirilebileceği ile ölçülür. En yaygın testler hamstringleri ve omuzları içerir. Fitness’ın esnekliğe de olumlu etkisi vardır.

• Denge: Belirli bir konumda bir çeşit hareketin gerçekleştirilip gerçekleştirilmeyeceği ile ölçülebilir, süre kaydedilir. Dengeyi değerlendirmek için tek ayak üzerinde durmak gibi basit testler kullanılabilir. Daha gelişmiş testler, bir topu yakalamaya çalışmak, dengesiz bir nesnenin üzerinde durmak gibi görevler içerebilir. Denge, düzenli fitness egzersizleri ile artırılabilir.

• Hız: Bir bireyin bir noktadan diğerine ne kadar hızlı hareket edebileceği test edilerek ölçülür. Genellikle hızı değerlendirmek için 36,5 metre uzaklıkta bir hedef kullanılır. Fitness antrenmanları bu yetenek üzerinde de olumlu etki yaratır.

• Vücut kompozisyonu: Vücudun yağsız kütle oranı (kas, kemik, hayati doku ve organlar) ile yağ kütlesi dağılımının dengeli olması gerekir. Yağın yağsız kütleye oranı belirli bir oranda olmalıdır. Fitness yapmak vücut yağını azaltmaya ve kas kütlesini artırmaya veya korumaya yardımcı olur.

Bir fitness programı uygulamadan önce fiziksel olarak formda olabilmek için yukarıda bahsedilen özelliklere uygun ve kişinin bu görevlerdeki durumuna göre farklı egzersizlerle çeşitlenen bir antrenman tercihi yapılması gerekir. Fitness’ın etkileri hızlıdır. Yaklaşık bir haftalık tutarlı egzersiz ve beslenme sonrasında vücutta hissedilir değişiklikler görülmeye başlar.

Fitness ve Vücut Geliştirme Arasındaki Temel Fark

Vücut geliştirmenin aksine, fitness egzersizleri çok yüksek ağırlıklar gerektirmez. Vücut geliştirmek için spor salonuna gidenlerin temel amacı yüksek ağırlıkla ile egzersizler yapmaktır. Ağırlık kaldırıldığında vücut güçlenir ve kas kütlesi oluşturur.

Bununla birlikte, fitness kavramı bundan farklıdır. Fitness, kas büyümesinden ziyade aktif ve sağlıklı kalmayı hedeflemektir. (3) Zindelik veren antrenmanları, kalori değerlerinin formda kalmak için kontrol altına alınmasını ve yakılmasını kapsar. Bunların kas kütlesinin artması ile ilgili olması gerekmez. Fitness; formda, esnek ve fit bir vücuda sahip olmak demektir.

Fitness mı Vücut Geliştirme mi Daha Avantajlıdır?

Vücut geliştirme, bir kişinin spor salonunda günde en az 1 ila 2 saat ayırmasını gerektirir. Fitness antrenmanları 30 dakika ile 45 dakika arasında değişir. Spor salonunda esnemeyi veya parkta sprint yapmayı içerebilir. Vücut geliştirme ile karşılaştırıldığında, fitness daha az zaman, daha az çaba ve kaslarda daha az zorlanma gerektirir.

Vücut geliştirme yaparken protein ile birlikte günlük besin alımı da artırılmalıdır. Vücut geliştirme sporcularının diyetleri genellikle balık, et, yumurta ve whey proteinlerinden oluşur. Fitness yapan sporcuların ise sadece sağlıklı ve belirli bir sınırda beslenmeleri gerekir. Sağlıklı gıda seçenekleri arasında sebzeler, salatalar, meyveler, yağlı olmayan etler vb. Bulunmaktadır.

Sıkça Sorulan Sorular

Vücut Geliştirme Kaç Yaşına Kadar Yapılabilir?

Genel olarak sağlıklı bir metabolizmaya sahip herkes dilediği yaşa kadar vücut geliştirme sporu yapabilir. Ancak yaş ilerledikçe ortaya çıkan şeker, kolesterol, tansiyon gibi rahatsızlıkları olan 40 yaş üstü bireyler için vücut geliştirme sporu önerilmez. 

Kimler Vücut Geliştirme Yapabilir?

Herhangi bir rahatsızlık olmayan her yaştaki birey, vücut geliştirme sporu yapabilir. Ancak oldukça yorucu, zorlayıcı ve yoğun antrenmanlar içeren bu spor uygulanırken dikkatli olunması önemlidir. 

Vücut Geliştirme Sağlıklı mı?

Kas kütlesini artıran ve dayanıklılık düzeyini geliştiren vücut geliştirme sporu, aktif bir yaşam sürmek ve güçlü kalmak isteyen herkesin yapabileceği oldukça sağlıklı bir spordur. Bu sporu yaparken daha fazla kas gelişimi için kullanılan doping ilaçları, sporcuların sağlığını olumsuz yönde etkileyebilir. Steroid gibi doping ilaçları kullanmak yerine vücutta doğal olarak üretilen ham maddelerle hazırlanmış takviyeleri kullanmak daha doğru bir tercih olacaktır. Vücut geliştirme sporu yaparken kullanılabilecek sporcu besinleri için tıklayın. 

Vücut Geliştirme Boy Uzamasını Engeller mi?

Vücut geliştirme sporunun boy uzamasını engellediğini kanıtlayan herhangi bir çalışma yoktur. Aksine büyüme çağında vücut geliştirme ile ilgilenen sporcuların boylarında uzama olabileceği düşünülmektedir.